Viêm bàng quang - Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị
Viêm bàng quang là bệnh lý gặp khá phổ biến hiện nay gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe cũng như cuộc sống của bạn. Để chủ động phòng trị sớm chúng ta cần nắm được những thông tin cần thiết về bệnh. Đây là cách tốt nhất nhằm bảo vệ sức khỏe của bản thân.
Mục lục
Viêm bàng quang là gì?
Viêm bàng quang hay còn được gọi là nhiễm trùng bàng quang, là bệnh lý về đường tiết niệu do vi khuẩn trong bàng quang gây ra. Đây là bệnh lý rất phổ biến, chiếm tới trên 50% số ca nhiễm trùng đường niệu. Một số trường hợp, bệnh tái đi tái lại trong một thời gian dài. Viêm bàng quang cũng có thể do sử dụng thuốc, xạ trị hoặc biến chứng của bệnh lý khác.
Biến chứng nghiêm trọng nhất chính là viêm đài bể thận dẫn tới suy thận. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm và điều trị, bệnh có thể được kiểm soát tốt, không gây ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe. Viêm bàng quang do vi khuẩn dùng kháng sinh điều trị, với các nguyên nhân khác việc điều trị phụ thuộc vào từng yếu tố gây bệnh.
Nguyên nhân nào gây viêm bàng quang
Có nhiều nguyên nhân gây viêm bàng quang, sau đây là một số nguyên nhân phổ biến:
Do nhiễm vi khuẩn
Vi khuẩn E.Coli
Nhiễm vi khuẩn là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn tới viêm bàng quang. Vi khuẩn bám vào thành bàng quang, sinh sôi phát triển thay vì bị tống ra ngoài theo đường tiểu như bình thường. Chúng dễ dàng tấn công cơ thể khi sức đề kháng người bệnh suy giảm hoặc niệu đạo tổn thương. Một số loại vi khuẩn không thể không nhắc tới như vi khuẩn E.coli, tụ cầu vàng hoặc trực khuẩn mủ xanh,…
Viêm bàng quang ở nữ có khả năng xuất hiện do quan hệ tình dục. Tuy nhiên, dù không quan hệ nữ giới vẫn có nguy cơ cao mắc nhiễm trùng đường tiết niệu dưới. Bởi vùng sinh dục ở phụ nữ thường có vi khuẩn có thể gây viêm bàng quang. Bên cạnh đó, niệu đạo của phụ nữ ngắn hơn và gần hậu môn hơn so với nam giới nên dễ dàng bị nhiễm khuẩn.
Không do nhiễm khuẩn
Có một số nguyên nhân khác gây viêm bàng quang bao gồm:
Viêm bàng quang kẽ: Đây là tình trạng viêm mạn tính hay còn được gọi là hội chứng đau bàng quang. Nguyên nhân gây ra hiện tượng này tới nay vẫn chưa được biết, xảy ra phổ biến hơn ở nữ giới. Bệnh rất khó được chẩn đoán và điều trị.
Do thuốc: Một số loại thuốc nhất định, đặc biệt là thuốc hóa trị như cyclophosphamide, ifosfamide có thể ra viêm bàng quang
Do bức xạ: Điều trị bằng tia phóng xạ (xạ trị) ở vùng xương chậu có thể gây ra phản ứng viêm tại bàng quang.
Tác nhân bên ngoài cơ thể: Sử dụng ống thông tiểu trong một thời gian dài bạn có khả năng cao bị nhiễm khuẩn và gây tổn thương các mô. Và rất có thể sẽ dẫn tới viêm bàng quang.
Chất hóa học: Một số người mẫn cảm với các hóa chất có trong sản phẩm như sữa tắm, xà phòng, dung dịch vệ sinh phụ nữ…có thể dẫn tới dị ứng và gây viêm bàng quang.
Vấn đề sức khỏe khác: Viêm có thể do một biến chứng từ bệnh lý khác như đái tháo đường, sỏi thận, phì đại tuyến tiền liệt hoặc tổn thương tủy sống.
Các yếu tố nguy cơ
Viêm bàng quang thường xảy ra ở phụ nữ nhiều hơn nam giới. Theo thống kê, có tới hơn 50% phụ nữ bị viêm bàng quang ít nhất một lần trong đời. Một khi đã bị bệnh thì nguy cơ tái phát và tái nhiễm rất cao. Nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn nếu:
- Có quan hệ tình dục không an toàn.
- Dùng một số biện pháp phòng tránh thai chẳng hạn như màng cao su.
- Đang mang thai.
- Đang mãn kinh.
- Tuổi tác, nguy cơ viêm bàng quang tăng dần theo độ tuổi.
- Phì đại tuyến tiền liệt.
- Có sỏi trong bàng quang, thận, niệu quản.
- Bị đái tháo đường, nhiễm HIV hoặc đang điều trị ung thư.
- Dùng ống thông tiểu trong thời gian dài.
- Vệ sinh không đúng cách khiến vi khuẩn từ hậu môn xâm nhập vào niệu đạo lên bàng quang dẫn tới viêm.
Thông tin nên biết: Tại sao phụ nữ dễ bị viêm bàng quang?
Dấu hiệu nhận biết viêm bàng quang
Dấu hiệu của viêm bàng quang thường ít khi được phát hiện hoặc có thể nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Sau đây là một số triệu chứng phổ biến:
- Có cảm giác buồn tiểu thường xuyên, tiểu gấp.
- Nóng rát khi đi tiểu.
- Đi tiểu nhiều lần trong ngày, mỗi lần chỉ tiểu một ít.
- Tiểu ra máu, tiểu đục hoặc có mùi hôi.
- Đau bụng dưới.
- Đau lưng ở 2 bên hoặc đau ở giữa lưng.
- Sốt nhẹ.
- Trẻ nhỏ có tình trạng ướt quần hoặc đồ lót giống như đái dầm vào ban ngày cũng có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng bàng quang. Tuy nhiên, đái dầm không phải dấu hiệu của viêm bàng quang
Tiểu nhiều lần, nóng rát khi đi tiểu là dấu hiệu bị viêm bàng quang.
Khi có biểu hiện sau đây bạn cần đi khám bác sĩ ngay:
- Đau lưng hoặc đau một bên lườn của cơ thể.
- Buồn nôn, nôn mửa.
- Sốt, ớn lạnh.
Tìm hiểu thông tin: Viêm bàng quang có nguy hiểm không?
Các biện pháp chẩn đoán viêm bàng quang
Nếu có các dấu hiệu kể trên bạn nên thăm khám càng sớm càng tốt. Ngoài thăm khám, xem xét bệnh sử và hỏi về các triệu chứng gặp phải, bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm một số xét nghiệm như sau:
Xét nghiệm nước tiểu: Nếu nghi ngờ có nhiễm trùng bàng quang, bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn lấy mẫu nước tiểu để kiểm tra xem có sự hiện diện của vi khuẩn, máu hoặc các chất khác hay không.
Nội soi bàng quang: Bác sĩ dùng ống nội soi luồn qua niệu đạo đi vào bàng quang nhằm quan sát cụ thể bên trong cơ quan này. Trong quá trình này, một mô nhỏ có thể được lấy ra ngoài để xét nghiệm trong phòng thí nghiệm.
Xét nghiệm hình ảnh: Các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh thường không cần thiết. Tuy nhiên, trường hợp không tìm thấy dấu hiệu nhiễm trùng, bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện xét nghiệm hình ảnh. Chụp X-quang hoặc siêu âm giúp bác sĩ tìm ra nguyên nhân dẫn tới viêm, có khối u hay cấu trúc bất thường.
Xem thêm thông tin: Viêm bàng quang có tự khỏi không?
Biện pháp nào dùng điều trị bệnh viêm bàng quang?
Chữa viêm bàng quang tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, cụ thể như sau:
Điều trị viêm bàng quang do vi khuẩn
Lựa chọn đầu tiên là sử dụng kháng sinh điều trị viêm bàng quang gây ra bởi vi khuẩn. Một số loại thuốc được sử dụng nhiều nhất nhằm trị viêm như amoxicillin, ciprofloxacin, nitrofurantoin, sulfamethoxazole và trimethoprim.
- Đối với người nhiễm bệnh lần đầu: Dùng kháng sinh trong 3 ngày đến 1 tuần dù các triệu chứng được cải thiện đáng kể trong vòng một ngày.
- Đối với nhiễm trùng tái phát: Phải sử dụng kháng sinh trong thời gian dài từ 15 – 20 ngày.
- Phụ nữ mãn kinh: Có thể cần sử dụng thêm các loại thuốc estrogen dạng kem.
Điều trị viêm bàng quang gây ra bởi lý do khác
Viêm bàng quang kẽ:
Nguyên nhân gây ra tình trạng này vẫn chưa được biết rõ ràng nên không có phương pháp điều trị tiêu chuẩn nào cho tất cả mọi người. Bác sĩ lựa chọn các phương pháp nhằm giảm bớt triệu chứng như:
- Dùng thuốc đường uống hoặc tiêm trực tiếp vào bàng quang.
- Phẫu thuật hoặc tiến hành một số thủ thuật lên bàng quang nhằm mục đích giảm triệu chứng.
- Kích thích thần kinh, dùng các xung điện nhẹ giảm đau vùng chậu, giảm số lần đi tiểu.
Viêm bàng quang do hóa chất: Cần tránh dùng các sản phẩm gây nhiễm trùng bàng quang để giảm triệu chứng và phòng ngừa bệnh tái phát.
Viêm bàng quang do xạ trị và dùng thuốc: Sử dụng thuốc để giảm triệu chứng của bệnh hoặc uống nhiều nước để đào thải các chất gây kích thích bàng quang ra khỏi cơ thể.
Điều trị hỗ trợ bằng thói quen sinh hoạt phù hợp
Viêm bàng quang gây nhiều khó khăn trong sinh hoạt, ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe chung. Tuy nhiên, nếu bạn chủ động thay đổi thói quen sinh hoạt tình trạng bệnh sẽ được kiểm soát phần nào. Bạn hãy xây dựng lối sống lành mạnh bằng cách:
- Tăng cường uống nước, hãy nói chuyện với bác sĩ để biết được lượng nước phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.
- Tránh uống cà phê, rượu bia, trà, nước cam chanh, các thức ăn cay nóng vì những thực phẩm này có thể kích thích bàng quang gây cảm giác khó chịu hơn.
- Chườm ấm hoặc tắm bồn nước ấm để thư giãn, giảm triệu chứng viêm bàng quang. Có thể thực hiện 1 – 2 lần/tuần không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn khiến tinh thần của bạn thoải mái.
- Nếu thường xuyên bị đau bụng dưới do áp lực bàng quang hãy dùng một miếng đệm nóng. Cảm giác đau, khó chịu sẽ vơi đi phần nào.
Bổ sung đủ nước mỗi ngày để loại bỏ vi khuẩn ra khỏi bàng quang hiệu quả.
Hướng dẫn phòng bệnh viêm bàng quang
Bạn hãy chú ý áp dụng những hướng dẫn về cách phòng bệnh dưới đây, tuy đơn giản nhưng chắc chắn hiệu quả không ngờ.
- Đi tiểu khi có cảm giác mắc tiểu, không nên nhịn tiểu.
- Lau từ trước ra sau sau mỗi làn đi tiểu nếu là nữ giới.
- Tránh dùng các loại thuốc thụt rửa âm đạo, các thuốc vệ sinh phụ nữ dạng xịt.
- Tắm vòi hoa sen thay vì tắm bồn.
- Nên mặc quần lót rộng rãi, chất liệu cotton thấm hút mồ hôi tốt, thay quần lót mỗi ngày.
- Tránh sử dụng màng ngăn hay chất diệt tinh trùng.
- Đi tiểu trước và sau khi quan hệ.
- Dùng băng vệ sinh thay vì tampon khi hành kinh.
- Vệ sinh sạch sẽ bộ phận sinh dục hàng ngày, đặc biệt cần quan tâm tới những đối tượng như người bại liệt, tiểu không tự chủ, dùng bỉm…
- Cần điều trị tích cực bệnh lý như sỏi tiết niệu, viêm tiết niệu, bệnh tuyến tiền liệt.
- Vận động cơ thể mỗi ngày để bài viết và lưu thông nước tiểu dễ dàng.
- Có chế độ ăn uống phù hợp để tăng sức đề kháng, chống chọi với bệnh tật.
Vệ sinh vùng kín sạch sẽ mỗi ngày giảm nguy cơ viêm nhiễm.
Nếu thấy bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ mắc viêm bàng quang hay nhiễm trùng đường niệu, bạn hãy tới trung tâm y tế uy tín để thăm khám càng sớm càng tốt nhé.
