Viêm bàng quang cấp là gì? Có nguy hiểm không?
Viêm bàng quang cấp tính có thể gặp ở bất cứ độ tuổi nào, tuy nhiên phổ biến hơn vẫn ở những người có tuổi tác cao. Cần phát hiện bệnh sớm và tích cực điều trị nếu không dẫn tới viêm bàng quang mạn tính gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe. Cùng tìm hiểu các thông tin về bệnh lý này để có biện pháp phòng trị hiệu quả nhé.
Mục lục
Bệnh viêm bàng quang cấp là gì?
Viêm bàng quang cấp là hiện tượng bàng quang bị nhiễm khuẩn cấp tính với các biểu hiện như tiểu buốt, có thể tiểu ra máu, nước tiểu có mủ ở cuối bãi. Người bệnh đi xét nghiệm nước tiểu sẽ thấy có bạch cầu và các vi khuẩn trong nước tiểu.
Viêm bàng quang cấp gặp khá phổ biến ở nữ giới. Tỷ lệ mắc bệnh ở nữ giới so với nam giới là 9:1. Chẩn đoán và điều trị bệnh phụ thuộc vào thể lâm sàng mà người bệnh, tức là người bệnh bị viêm bàng quang cấp thông thường hay viêm bàng quang cấp biến chứng.
Nguyên nhân gây viêm bàng quang cấp
Viêm bàng quang cấp gặp ở cả đối tượng nam và nữ giới. Có nhiều nguyên nhân gây bệnh, được phân chia thành 2 nhóm nguyên nhân chính:
Do nhiễm khuẩn
Có tới 90% các trường hợp viêm bàng quang cấp do nhiễm khuẩn do vi khuẩn gram (-) gây ra. Còn chỉ khoảng 10% có nguyên nhân do vi khuẩn gram (+). Các vi khuẩn thường gặp là:
- Vi khuẩn Escherichia coli: chiếm khoảng 70 – 80%.
- Vi khuẩn Proteus mirabilis: chiếm khoảng 10 – 15%.
- Vi khuẩn Klebsiella: chiếm 5 – 10%.
- Vi khuẩn Staphylococcus saprophyticus: chiếm khoảng 5 – 10%
- Vi khuẩn Pseudomonas aeruginosa: 1-2 %.
- Vi khuẩn Staphylococcus aureus: 1 – 2%.
Viêm bàng quang cấp tính do vi khuẩn gây ra, cùng với đó là một số yếu tố thuận lợi tạo điều kiện cho bệnh phát triển như:
- Mắc phì đại tuyến tiền liệt hoặc có u tuyến tiền liệt.
- Xuất hiện sỏi hoặc u bàng quang.
- Bị hẹp bao đầu hoặc hẹp niệu đạo
- Đái tháo đường.
- Phụ nữ mang thai.
- Người bệnh đang phải đặt sonde dẫn lưu bàng quang hoặc có can thiệp bàng quang, niệu đạo,…
- Mắc bệnh lý phải nằm một chỗ dài ngày như tai biến mạch máu não, tổn thương tủy sống, gãy xương đùi, chấn thương cột sống hoặc xương chậu…
Không do nhiễm khuẩn
Một số nguyên nhân khác không do nhiễm trùng bàng quang bao gồm:
- Viêm bàng quang kẽ.
- Dùng thuốc, đặc biệt là các loại thuốc hóa trị như cyclophosphamide và ifosfamide có thể gây viêm bàng quang.
- Xạ trị, đặc biệt là xạ trị vùng khung chậu.
- Các chất hóa học trong xà phòng, sản phẩm vệ sinh phụ nữ dạng xịt, kem thuốc diệt tinh trùng, bột talc…có thể gây kích ứng dẫn tới viêm bàng quang.
- Thói quen sinh hoạt không khoa học như uống ít nước, nhịn tiểu, vệ sinh vùng kín không đúng cách, quan hệ vợ chồng không an toàn… tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập cơ thể và gây bệnh.
Dấu hiệu nhận biết bệnh viêm bàng quang cấp
Các triệu chứng của viêm bàng quang cấp thường xuất hiện đột ngột và gây ra nhiều khó chịu cho người bệnh. Những triệu chứng của bệnh bao gồm:
- Đái buốt, có cảm giác đau rát khi đi tiểu.
- Đái rắt, đi tiểu nhiều lần, mỗi lần chỉ được một ít, có cảm giác tiểu không hết bãi.
- Có thể đái ra máu, đái mủ cuối bãi.
- Người bệnh có thể bị đau nhẹ ở vùng trên khớp mu, do bàng quang căng lên. Tuy nhiên, có một số trường hợp người bệnh bị đau nhiều hơn, thậm chí lan sang niệu đạo, âm hộ. Đau thường giảm hoặc hết khi đi tiểu xong.
- Thường không sốt hoặc sốt nhẹ.
Đau rát khi đi tiểu là dấu hiệu thường thấy của viêm bàng quang.
Cận lâm sàng:
- Xét nghiệm nước tiểu: Thường thấy bạch cầu niệu dương tính từ (++) đến (+++) (≥ 104 bạch cầu/ml), Nitrit (+), có thể có hồng cầu niệu hoặc không.
- Soi nước tiểu trên kính hiển vi: Thấy có bạch cầu đa nhân thoái hóa hoặc > 3 bạch cầu/vi trường.
- Cấy nước tiểu: Vi khuẩn niệu ≥ 105/ml nước tiểu. Khi có nguyên nhân thuận lợi, điều trị thông thường không đáp ứng hoặc bệnh nhân nam giới mới thực hiện cấy nước tiểu. Không có protein niệu trừ khi có đái máu, đái mủ đại thể.
- Xét nghiệm máu: Các chỉ số xét nghiệm máu thường ít hoặc không biến đổi nên người bệnh thường không phải xét nghiệm
- Siêu âm bàng quang: Có thể thấy hình ảnh bàng quang thành dày hơn bình thường.
Thông tin xem thêm: Dấu hiệu nhận biết viêm bàng quang.
Viêm bàng quang cấp có nguy hiểm không?
Viêm bàng quang cấp tính gây ra nhiều tác hại cho người bệnh, phải kể đến như:
- Người bệnh luôn buồn phiền, lo âu, thậm chí hoang mang gây ảnh hưởng lớn tới sức khỏe cũng như cuộc sống hàng ngày. Đặc biệt ở những bạn trẻ mới lập gia đình hay người cao tuổi, đặc biệt là khi bị đau rát và đi tiểu ra máu.
- Nếu không có biện pháp điều trị hoặc không đi khám sớm bệnh chuyển thành mạn tính. Các triệu chứng của bệnh xuất hiện tần suất liên tục, dai dẳng gây ra nhiều phiền toái cho người bệnh.
- Viêm ngược dòng lên thận gây viêm thận (viêm bể thận), thậm chí dẫn tới suy thận.
- Gây nhiễm trùng huyết, nếu không được phát hiện sẽ rất nguy hiểm tới sức khỏe.
Nếu không điều trị sớm, bệnh có thể dẫn tới viêm thận, rất nguy hiểm.
Thông tin xem thêm: Viêm bàng quang bao lâu thì khỏi?
Các biện pháp điều trị bệnh viêm bàng quang cấp
Tùy vào mức độ bệnh, thể trạng của người bệnh mà bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị sao cho phù hợp. Việc điều trị tuân thủ theo các nguyên tắc sau:
Điều trị chống nhiễm khuẩn (dùng kháng sinh theo đúng phác đồ)
Cần loại bỏ các yếu tố thuận lợi có thể dẫn tới viêm bàng quang, ví dụ như: điều trị tán sỏi, mổ lấy sỏi, mổ u phì đại tuyến tiền liệt giúp người bệnh phục hồi khả năng vận động. Hạn chế sử dụng các sản phẩm gây kích ứng dẫn tới viêm bàng quang.
Đối với các trường hợp viêm bàng quang cấp thường, người bệnh được kê kháng sinh và điều trị trong một thời gian ngắn là có thể khỏi bệnh
Điều trị dự phòng
Với những yếu tố nguy cơ không thay đổi được như đang mang thai, bị liệt tủy hoặc do tai biến mạch máu não… hoặc ở người bệnh bị tái phát nhiều lần thì cần điều trị dự phòng. Điều trị dự phòng bao gồm:
- Bổ sung đủ nước cho cơ thể, ít nhất 1,5 lít/ngày.
- Không nhịn tiểu quá 6 giờ.
- Điều trị loại bỏ các nguyên nhân gây tắc đường bài niệu.
Nhiều trường hợp, các triệu chứng khiến người bệnh rất khó chịu và đau đớn. Khi đó, cần chú ý kiểm soát các triệu chứng (biện pháp dùng thuốc hoặc không dùng thuốc) nhằm giảm bớt các triệu chứng khó chịu cho người bệnh. Một số biện pháp được bác sĩ khuyến cáo làm giảm các triệu chứng bao gồm:
- Uống nhiều nước.
- Tắm nước ấm.
- Chườm ấm phần bụng dưới.
- Không dùng cà phê, thực phẩm chua cay, rượu bia, nước ép của các loại quả chua như cam, quýt…
- Đau nhiều có thể cân nhắc sử dụng thuốc giảm đau.
Chườm ấm giúp giảm đau hiệu quả.
Nếu bệnh tái phát từ 4 lần trở lên trong 1 năm thì cần phải điều trị dự phòng. Trường hợp viêm kéo dài hay tái phát để lại nhiều sẹo xơ sẽ được chẩn đoán là viêm bàng quang mạn tính.
Với thể viêm bàng quang cấp có nhiều yếu tố thuận lợi hoặc biến chứng của một bệnh lý khác cần tiên lượng dè dặt hơn. Bên cạnh việc sử dụng kháng sinh chống nhiễm khuẩn, cần điều trị loại bỏ nguyên nhân thuận lợi . Nếu có thể điều trị được thì mới tiên lượng tốt. Liệu pháp sử dụng kháng sinh chống nhiễm khuẩn đòi hỏi dài ngày hơn. Sau thời gian sử dụng thuốc cần tái khám theo hướng dẫn của bác sĩ
Cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu có bất kỳ triệu chứng nhiễm trùng thận bao gồm:
- Sốt cao trên 39 độ C.
- Ớn lạnh.
- Đau dữ dội ở lưng hoặc bên.
- Buồn nôn hoặc nôn.
Phòng ngừa bệnh viêm bàng quang cấp
Thực hiện các thói quen sinh hoạt sau đây có thể giúp bạn làm giảm hoặc phòng ngừa viêm bàng quang bao gồm:
- Bổ sung đủ nước cho cơ thể.
- Cần đi tiểu khi thấy mắc tiểu, không nên nhịn tiểu.
- Lau từ trước ra sau sau khi đi tiểu nếu là nữ.
- Tránh dùng các loại thuốc thụt rửa âm đạo, các thuốc vệ sinh phụ nữ dạng xịt.
- Tắm vòi hoa sen thay vì bồn tắm.
- Mặc trang phục rộng rãi làm từ chất liệu cotton, nên thay quần lót mỗi ngày.
- Dùng băng vệ sinh thay vì sử dụng tampon vào kỳ kinh nguyệt.
- Tránh sử dụng màng ngăn hoặc chất diệt tinh trùng.
- Đi tiểu trước và sau khi quan hệ tình dục.
- Khi mắc các bệnh sỏi đường tiết niệu, bệnh u xơ tiền liệt tuyến (nam giới) cần điều trị tích cực theo phác đồ của bác sĩ.
