Các bệnh lý thường gặp về bàng quang
Bàng quang là cơ quan nằm trong hệ tiết niệu, nắm giữ nhiều vai trò quan trọng. Bàng quang chứa nước tiểu do thận tiết ra trước khi ra ngoài cơ thể. Khi bàng quang gặp vấn đề gây ảnh hưởng tới chức năng lưu trữ và thải nước tiểu gây ảnh hưởng tới sức khỏe. Cùng tìm hiểu các bệnh lý về bàng quang và cách phòng ngừa bệnh lý này nhé.
Mục lục
Bàng quang có vai trò gì?
Bàng quang là một trong những cơ quan quan trọng trong hệ tiết niệu, có nhiệm vụ chứa nước tiểu do thận tiết ra trước khi thoát ra ngoài cơ thể theo đường niệu đạo.
Bàng quang nằm ngay dưới phúc mạc, sau khớp mu. Khi ở trạng thái rỗng, bàng quang nằm hoàn toàn trong phần trước của vùng chậu, phía sau là trực tràng và cơ quan sinh dục. Khi chứa đầy nước tiểu, bàng quang sẽ căng lên thành hình cầu, vượt lên trên khớp mu và nằm trong ổ bụng.
Ở người trưởng thành, bàng quang chứa khoảng 300 – 500 ml nước tiểu. Tuy nhiên, nếu mắc bệnh lý thì dung tích của bàng quang có thể tăng lên đến đơn vị lít hoặc giảm xuống khoảng vài chục ml.
Chức năng của bàng quang phải kể đến:
- Là nơi chứa nước tiểu do thận bài tiết ra và đào thải ra ngoài thông qua đường niệu đạo.
- Dự trữ nước tiểu cho cơ thể, khi 3 lớp cơ bàng quang hoạt động, nước tiểu sẽ được đẩy ra ngoài cơ thể theo từng đợt.
☛ Đọc thêm: Bàng quang nằm ở vị trí nào? Cấu tạo và chức năng?
Bệnh lý thường gặp về bàng quang
Dưới đây là những bệnh lý về bàng quang gặp khá phổ biến hiện nay:
Viêm bàng quang
Viêm bàng quang là bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu khá phổ biến hiện nay. Bệnh có thể xảy ra ở mọi đối tượng và lứa tuổi, có thể tái diễn nhiều lần trong thời gian dài. Nó không chỉ gây ảnh hưởng không tốt tới bàng quang mà còn làm tổn thương các cơ quan xung quanh như vùng chậu.
Có nhiều nguyên nhân gây viêm bàng quang bao gồm:
- Nhiễm vi khuẩn như vi khuẩn E. coli, Chlamydia, Mycoplasma
- Không do nhiễm vi khuẩn: Viêm bàng quang kẽ; do thuốc (một số loại thuốc như cyclophosphamide và ifosfamide…); xạ trị; dùng ống thông tiểu; hóa chất (dùng trong sản phẩm vệ sinh phụ nữ hay kem, thuốc diệt tinh trùng)…
- Biến chứng của bệnh khác như bệnh tiểu đường, sỏi thận, phì đại tuyến tiền liệt hoặc tổn thương tủy sống…
Triệu chứng thường gặp như sau:
- Đi tiểu nhiều lần trong ngày, tiểu mót, cảm giác nóng rát khi đi tiểu.
- Đi tiểu ra máu, tiểu rắt.
- Nước tiểu đục, có mùi hôi khó chịu.
- Vùng bụng dưới căng tức, ớn lạnh, sốt nhẹ.
Nếu không phát hiện và điều trị sớm, bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như chức năng bàng quang suy giảm, suy thận, hiếm muộn, ảnh hưởng tới đời sống sinh hoạt và đời sống tình dục.
☛ Thông tin chi tiết: Các bệnh lý thường gặp về bàng quang
Viêm bàng quang kích thích
Viêm bàng quang kích thích là khi cơ quan này co bóp bất thường gây ra hiện tượng đi tiểu nhiều lần, tiểu gấp, tiểu són. Bệnh thường gặp ở phụ nữ có tuổi. Nguyên nhân viêm bàng quang kích thích thường do:
- Vệ sinh cá nhân không tốt, đặc biệt là những người bị viêm bàng quang.
- Rối loạn co bóp bởi hệ thần kinh chi phối bàng quang của thần kinh trung ương.
Người lớn tuổi, đặc biệt là phụ nữ, người thừa cân, từng phẫu thuật vùng chậu, phẫu thuật tuyến tiền liệt hoặc do bệnh lý gây tổn thương thần kinh ngoại biên, tai biến mạch não, bệnh parkinson rất dễ mắc chứng bệnh này.
Biểu hiện đặc trưng của bệnh là tình trạng mót tiểu, tiểu gấp, tiểu són, khó kiềm chế được tiểu tiện (nếu chậm trễ có thể tiểu són ra quần), tiểu nhỏ giọt, tiểu khó, thậm chí bí tiểu. Các triệu chứng của bệnh gây ảnh hưởng tới sinh hoạt, chất lượng giấc ngủ cũng như chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Bàng quang tăng hoạt
Bàng quang tăng hoạt là hiện tượng bàng quang co bóp không đúng thời điểm gây ra cảm giác mắc tiểu đột ngột, cần phải đi tiểu gấp, nếu nhịn có thể bị són tiểu… mà không tìm thấy nhiễm trùng tiểu hoặc bệnh lý rõ ràng khác.
Có nhiều yếu tố gây bàng quang tăng hoạt, chúng gây co thắt cơ bàng quang quá mức và làm mất phối hợp hoạt động giữa cơ bàng bàng quang và cơ thắt niệu đạo như:
- Bất thường trong bàng quang như có khối u hoặc sỏi bàng quang.
- Rối loạn thần kinh trong bệnh parkinson, đột quỵ, bệnh xơ hóa tủy, tổn thương tủy sống do chấn thương, đái tháo đường…
- Yếu tố gây cản trở dòng chảy từ bàng quang như u xơ tuyến tiền liệt, các tác động điều trị vùng tiểu khung.
- Sử dụng cà phê hoặc rượu bia quá mức…
Các triệu chứng của bàng quang tăng hoạt bao gồm: Tiểu gấp, có cảm giác đột ngột muốn đi tiểu, không nhịn tiểu được và cần phải đi tiểu ngay, tiểu nhiều lần trong ngày, tiểu đêm…
☛ Tìm hiểu chi tiết: Dấu hiệu bị mắc bàng quang tăng hoạt
Sỏi bàng quang
Sỏi bàng quang có thể gặp ở bất cứ đối tượng nào, nhưng tỷ lệ mắc bệnh ở nam giới thường cao hơn nữ giới. Tình trạng ứ đọng nước tiểu là nguyên nhân hàng đầu gây sỏi bàng quang.
Nguyên nhân gây sỏi được chia làm 2 loại như sau:
+ Sỏi từ hệ tiết niệu trên như thận, niệu quản rơi xuống bàng quang gây sỏi bàng quang.
+ Sỏi được hình thành từ bàng quang, có thể do nhiều nguyên nhân gây ra như:
- Có dị vật như chỉ khâu thực hiện phẫu thuật, đầu sonde ứ đọng nước tiểu ở người hẹp niệu đạo, mảnh đạn…
- Chít hẹp cổ bàng quang, túi thừa niệu đạo, túi thừa bàng quang.
Ngoài ra, do thói quen uống ít nước, ngồi một chỗ quá lâu hay nhịn tiểu, ít vận động… cũng là yếu tố gây sỏi bàng quang.
Các triệu chứng mà người bệnh gặp phải như:
- Tiểu buốt, tiểu rắt.
- Sốt nhẹ.
- Đau bụng dưới.
- Đau giữa lưng hoặc hai bên lưng.
- Nước tiểu đục hoặc có màu đỏ.
Ung thư bàng quang
Ung thư bàng quang tuy ít phổ biến nhưng là bệnh lý nguy hiểm tại bàng quang. Bản chất của ung thư là các tế bào ở bàng quang bị đột biến. Các tế bào bình thường sẽ phát triển bất thường, không kiểm soát được và tạo thành khối u bàng quang. Tùy thuộc vào mức độ bệnh lý mà khối u này có kích thước lớn, nhỏ. Những người bệnh nặng, khối u phát triển sâu bên trong lớp cơ của bàng quang cao hơn. Các tế bào ung thư cũng có thể di căn sang các bộ phận khác.
Các triệu chứng thường gặp như:
- Mệt mỏi, gầy sút, chán ăn.
- Có lẫn máu trong nước tiểu.
- Đau khi đi tiểu.
- Tiểu rắt, tiểu khó, tiểu không tự chủ.
- Nước tiểu sẫm màu.
- Vùng bụng, vùng chậu, vùng hông thường xuất hiện các cơn đau bất thường
Nếu có bất kỳ triệu chứng trên, người bệnh nên đến các cơ sở y tế ngay lập tức để siêu âm và điều trị ngay.
Các phương pháp chẩn đoán bệnh lý về bàng quang
Để xác định các bệnh lý về bàng quang, bác sĩ có thể chỉ định một số kỹ thuật như sau:
Siêu âm bàng quang: Phương pháp này được sử dụng khi gặp các vấn đề về rối loạn tiểu tiện. Siêu âm nhằm giúp phát hiện ra các dị tật bẩm sinh, các khối u, đánh giá mức độ xâm lấn thành bàng quang và tình trạng ứ nước của đường tiết niệu. Dựa vào đó bác sĩ xác định vấn đề mà bạn đang gặp phải.
Nội soi bàng quang: Chẩn đoán hình ảnh thông qua máy nội soi chuyên dụng. Bác sĩ nhìn trực tiếp vào ống nội soi hoặc thông qua màn hình máy tính. Nếu phát hiện ra điều gì bất thường trong bàng quang thì có thể thực hiện điều trị ngay khi đang làm thủ thuật.
Phân tích xét nghiệm nước tiểu: Nhằm xác định tỷ lệ vi khuẩn, mủ lẫn trong nước tiểu để đánh giá mức độ viêm nhiễm từ đó đưa ra phác đồ điều trị bệnh hợp lý.
Biện pháp phòng ngừa các bệnh về bàng quang
Để tránh các nguy cơ mắc phải bệnh lý về bàng quang, tốt nhất mọi người cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa cho bản thân bằng cách:
- Đảm bảo cung cấp đủ nước mỗi ngày.
- Không nên nhịn tiểu mà cần đi tiểu ngay khi mắc tiểu.
- Nên tắm bằng vòi hoa sen, không nên ngâm mình quá lâu trong bồn tắm hoặc dưới ao hồ, sông suối.
- Nên lau bộ phận sinh dục từ trước ra sau khi đi vệ sinh nếu bạn là nữ.
- Không sử dụng các loại thuốc thụt rửa âm đạo hoặc thuốc vệ sinh phụ nữ dạng xịt.
- Nên đi tiểu sau khi quan hệ.
- Vệ sinh sạch sẽ bộ phận sinh dục hàng ngày, nhất là với những người có bệnh lý về bàng quang.
- Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý, sinh hoạt lành mạnh không chỉ giúp ngăn ngừa bệnh về bàng quang mà còn phòng tránh
- Mặc quần áo rộng rãi, thoải mái với chất liệu thấm hút mồ hôi.
- Vận động thể dục thể thao nhằm tăng cường sức khỏe.
- Không hút thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư bàng quang.
- Kiểm soát cân nặng nhằm giảm áp lực lên bàng quang.
Hãy uống đủ nước mỗi ngày và không nên nhịn tiểu nhằm giảm nguy cơ mắc bệnh về bàng quang.
