Phương pháp điều trị tiểu không kiểm soát
Tiểu không kiểm soát là dấu hiệu mà khá nhiều người gặp phải. Không chỉ khiến người bệnh tự ti trong cuộc sống mà còn gây ra vô số những bất tiện ảnh hưởng không nhỏ tới sinh hoạt hàng ngày. Mức độ của tiểu không kiểm soát từ nhẹ như thỉnh thoảng mới rò rỉ nước tiểu cho tới nặng hơn như tiểu không kiểm soát được khi gắng sức. Cho dù tiểu không kiểm soát ở mức độ nào đi chăng nữa người bệnh cũng cần có biện pháp điều trị nhằm cải thiện tình trạng này một cách hiệu quả để giảm ảnh hưởng nhất tới cuộc sống cũng như sinh hoạt của người bệnh.
Mục lục
Tiểu không kiểm soát là gì?
Tiểu không kiểm soát là tình trạng mất kiểm soát chức năng của bàng quang gây ra nhiều bất tiện cho người bệnh. Tình trạng này có nhiều mức độ khác nhau, nhẹ thì són tiểu, nặng thì tiểu không kiểm soát khi gắng sức. Khi bị tiểu không kiểm soát người bệnh cần phải đi tiểu ngay lập tức mà không thể trì hoãn được lâu.
Để điều trị chứng tiểu không kiểm soát cần phối hợp nhiều liệu pháp khác nhau như liệu pháp hành vi, vật lý trị liệu, dùng thuốc, can thiệp hay phẫu thuật. Sau khi được thăm khám cụ thể, bác sĩ sẽ tư vấn nên lựa chọn phương pháp tiếp cận nào phù hợp nhất cho từng trường hợp.
Dấu hiệu của chứng tiểu không kiểm soát
Sau đây là các dạng tiểu không kiểm soát và triệu chứng đi kèm:
Tiểu không kiểm soát do gắng sức
Hiện tượng này thường gặp ở nữ giới nhiều hơn so với nam giới. Xảy ra khi người bệnh có các hoạt động gắng sức như rặn, cười, ho, khiêng vật nặng…khiến lượng nước tiểu thoát ra ngoài ít. Đối tượng thường gặp như phụ nữ thừa cân, chửa đẻ nhiều lần, mãn kinh…Xảy ra ở nam giới sau khi phẫu thuật tuyến tiền liệt, nhất là cắt bỏ tuyến tiền liệt tận gốc.
Tiểu không kiểm soát gấp
Hay còn gọi là đái vãi, xảy ra do chức năng lưu trữ nước tiểu của bàng quang bị suy yếu hay còn được gọi là bất ổn định cơ detrusor. Hiện tượng này xảy ra khi thời tiết lạnh, rửa ráy bằng nước hay rối loạn tinh thần. Nam giới bị chứng tiểu không kiểm soát gấp có thể là triệu chứng của tắc nghẽn dòng tiểu, bất ổn định cơ detrusor vô căn, bệnh lý thần kinh hay xạ trị vùng tiểu khung.
Tiểu không kiểm soát tràn đầy
Hay còn gọi là đái rỉ, thường gặp ở người bệnh suy yếu co bóp bàng quang hoặc tắc nghẽn đường bàng quang. Thường gặp nhất là nam giới bị phì đại tuyến tiền liệt gây chèn ép đường ra cổ bàng quang. Ở nữ giới thường do sa tử cung hoặc chứng táo bón.
Tiểu không kiểm soát hoàn toàn
Hay còn gọi là đái rỉ liên tục, nguyên nhân thường thấy trong rối loạn chức năng bàng quang do bệnh lý thần kinh như tổn thương tủy sống, tổn thương thần kinh ngoại biên, đột quỵ, sau cắt bỏ tuyến tiền liệt tận gốc ở nam giới.
Tiểu không kiểm soát chức năng
Người bệnh bị tiểu không kiểm soát chức năng các cơ quan hệ tiết niệu hoạt động bình thường nhưng người bệnh bị rối loạn tâm thần hay sa sút trí tuệ nên không quan tâm tới các quy tắc xã hội về thời gian cũng như địa điểm đi tiểu.
☛ Tìm hiểu thêm: Làm gì khi bị tiểu không kiểm soát sau sinh?
Chẩn đoán chứng tiểu không kiểm soát
Khi thăm khám, bác sĩ cần xác định dạng tiểu không kiểm soát thông qua các triệu chứng của người bệnh từ đó mới quyết định phương pháp điều trị phù hợp. Đầu tiên người bệnh cần cung cấp đầy đủ các thông tin về dấu hiệu và được bác sĩ kiểm tra triệu chứng thực thể. Sau đây là một số kỹ thuật giúp chẩn đoán chứng tiểu không kiểm soát:
Tổng phân tích nước tiểu: Nhằm kiểm tra các dấu hiệu của nhiễm trùng, máu hoặc các bất thường khác.
Tổng phân tích nước tiểu là xét nghiệm thường được chỉ định để tìm nguyên nhân tiểu không kiểm soát.
Ghi nhật ký đi tiểu: Để ghi lại lượng nước đã uống, thời điểm đi tiểu, lượng nước tiểu thải ra tính cả những lần tiểu tiện bình thường và tiểu không kiểm soát.
Xét nghiệm máu: Nhằm tìm ra nguyên nhân tiểu không kiểm soát.
Đo lượng nước tiểu tồn dư sau đi tiểu: Người bệnh được yêu cầu đi tiểu vào một bình chứa có vạch đo thể tích. Sau đó, bác sĩ kiểm tra lượng nước tiểu còn lại trong bàng quang bằng cách siêu âm hoặc dùng catheter. Lượng nước tiểu tồn dư còn lại chứng tỏ bạn đang bị tắc nghẽn đường tiết niệu hoặc có vấn đề về dây thần kinh của bàng quang.
Xét nghiệm niệu động học: Bác sĩ hoặc điều dưỡng dùng ống thông tiểu vào niệu đạo tới bàng quang và bơm nước vào. Cùng lúc đó dùng một máy đo áp lực đo và ghi nhận áp lực bên trong bàng quang. Xét nghiệm này nhằm đo sức cơ bàng quang và cơ thắt niệu đạo. Đây là phương pháp quan trọng để phân biệt các loại tiểu không kiểm soát.
Soi bàng quang: Bác sĩ đưa một ống mỏng với thấu kính nhỏ vào niệu đạo để kiểm tra và loại bỏ bất thường trong đường tiểu.
Chụp bàng quang: Bác sĩ dùng ống thông tiểu vào niệu đạo, bàng quang và bơm thuốc cản quang vào đó. Khi người bệnh đi tiểu và tống lượng thuốc này ra, phim X-quang giúp bác sĩ tìm ra các vấn đề ở đường tiết niệu.
Siêu âm vùng chậu: Đây là biện pháp để kiểm tra bất thường đường niệu và hệ sinh dục.
Thử nghiệm gắng sức: Bác sĩ đề nghị người bệnh ho mạnh để bác sĩ xem xét nước tiểu.
Thử nghiệm niệu động học: Phương pháp chẩn đoán này nhằm kiểm tra áp lực trong bàng quang khi trống và khi đầy. Y tá hay bác sĩ đưa ống thông vào niệu đạo và bàng quang, sau đó đưa nước vào bàng quang. Đồng thời theo dõi áp lực trong bàng quang và ghi lại. Thử nghiệm này có tác dụng đo lường sức mạnh bàng quang và sức khỏe cơ vòng niệu.
Cần thăm khám sớm khi có dấu hiệu tiểu không kiểm soát.
Những phương pháp điều trị tiểu không kiểm soát
Tùy thuộc vào dạng bệnh, mức độ nghiêm trọng cũng như nguyên nhân mà có phương pháp điều trị chứng tiểu không kiểm soát khác nhau. Bác sĩ sẽ ưu tiên áp dụng các phương pháp điều trị ít xâm lấn trước và khi người bệnh không đáp ứng với kỹ thuật này mới chuyển sang sự lựa chọn khác. Sau đây là các phương pháp điều trị chứng tiểu không kiểm soát:
Kiểm soát hành vi
Thay đổi hành vi và lối sống là biện pháp tốt giúp cải thiện chứng tiểu không kiểm soát mà người bệnh hoàn toàn có thể thực hiện được. Dưới đây là một số biện pháp thay đổi hành vi:
Đào tạo bàng quang: Luyện tập bàng quang hoặc kết hợp với các liệu pháp khác nhằm cải thiện tiểu không kiểm soát. Luyện tập chức năng bàng quang bằng cách cố gắng nhịn tiểu trong 10 phút mỗi khi cảm thấy muốn đi tiểu. Mục đích của điều này nhằm kéo dài thời gian giữa các lần đi tiểu cho tới khi đạt được đi tiểu sau 2,5 – 3,5 giờ. Khi có dấu hiệu muốn đi tiểu, bạn có thể học cách thư giãn, hít sâu hay thở chậm hoặc thực hiện hành động nào đó nhằm đánh lạc hướng và quên đi nhu cầu đi tiểu.
Tập luyện bàng quang nhằm kéo dài thời gian giữa các lần đi tiểu.
Đi tiểu hai lần: Sau khi đi tiểu xong, bạn chờ thêm vài phút nữa để đi tiểu thêm một lần nữa nhằm giúp bàng quang được trống hoàn toàn, tránh được hiện tượng són tiểu.
Tập thói quen đi tiểu theo lịch trình: Có nghĩa là người bệnh chủ động đi tiểu mỗi 2 – 4 giờ thay vì chờ đợi tới khi có dấu hiệu buồn tiểu.
Kiểm soát chế độ ăn uống: Một số trường hợp có thể sửa đổi thói quen hàng ngày để lấy lại quyền kiểm soát bàng quang. Người bệnh nên tránh các loại đồ uống có cồn, caffein hoặc những thực phẩm có tính axit. Nên hạn chế các món ăn dạng lỏng, giảm cân nếu thừa cân và tăng cường hoạt động thể chất.
Vật lý trị liệu
Bài tập Kegels:
Bài tập vật lý trị liệu có tác dụng tăng cường cơ sàn chậu và cơ vòng niệu đạo (bài tập kegels) có thể giúp bạn tự chủ được quá trình tiểu tiện hiệu quả hơn. Bác sĩ có thể khuyên bạn nên tập thường xuyên bởi những lợi ích mà bài tập mang lại.
Trước khi thực hiện bài tập, bạn cần xác định vị trí của cơ kegel bằng cách hãy tưởng tượng rằng đang cố gắng ngăn chặn dòng nước tiểu. Bóp các cơ để ngăn dòng nước tiểu và giữ, sau đó lặp lại. Nếu bạn không chắc chắn tìm đúng cơ này, hãy nhờ sự giúp đỡ của bác sĩ hoặc chuyên viên trị liệu.
Sau khi xác định đúng nhóm cơ này, bạn có thể dễ dàng thực hiện bài tập Kegels qua các bước sau đây:
- Hít thở sâu và thả lỏng cơ thể.
- Thắt chặt các cơ để ngừng đi tiểu và giữ nguyên trong khoảng từu 5 – 10 giây.
- Thả lỏng các cơ trong 10 giây.
- Tiếp tục thắt chặt các cơ và lặp lại các bước trên khoảng 10 lần.
Bạn có thể thực hiện bài tập này ở bất cứ đâu, thậm chí trong những hoạt động thường ngày như ngồi tán gẫu, lái xe hay ngồi làm việc. Nên tập 3 lần mỗi ngày vào các thời điểm như buổi sáng, buổi chiều và buổi tối trước khi đi ngủ. Thời gian tối thiểu để người bệnh thấy được hiệu quả của bài tập từ 3 – 6 tháng.
Kích thích điện: Các điện cực được đưa tạm thời vào trực tràng hoặc âm đạo nhằm tăng cường chức năng cơ sàn chậu. Kích thích điện nhẹ nhàng có thể mang lại hiệu quả trong trường hợp tiểu không kiểm soát do căng thẳng và cấp kỳ nhưng cần điều trị phối hợp các phương pháp trong thời gian vài tháng.
Sử dụng thiết bị hỗ trợ: Một thiết bị hỗ trợ được gọi là vòng nâng hay pessary được đưa vào âm đạo nhằm hỗ trợ vùng chậu và điều trị chứng tiểu không kiểm soát do áp lực ở nữ. Vòng nâng được hoạt động bằng cách nâng bàng quang và niệu đạo thông qua tác động lên thành âm đạo. Thông thường, người bệnh có thể tự chèn và tháo vòng nâng. Một thiết bị khác giống như tampon cũng được thiết kế đặc biệt nhằm ngăn chặn nước tiểu rò rỉ từ bàng quang.
Dùng thuốc
Thông thường các loại thuốc được sử dụng kết hợp với các kỹ thuật hành vi. Thuốc được sử dụng để điều trị chứng tiểu không kiểm soát như:
Thuốc kháng cholinergic: Các thuốc theo toa giúp thư giãn bàng quang hoạt động quá mức cũng như tiểu không kiểm soát. Một số loại thuốc thuộc nhóm này bao gồm oxybutynin (Ditropan), tolterodine (Detrol), darifenacin (Enablex) solifenacin (Vesicare) và trospium (Sanctura).
Mirabegron: Có tác dụng làm tăng lưu lượng nước tiểu giữ được trong bàng quang, tăng lượng nước tiểu thải ra trong một lần đi tiểu giúp bàng quang được trống hoàn toàn.
Thuốc chẹn alpha: Làm thư giãn cổ bàng quang và các sợi cơ ở tuyến tiền liệt của nam giới giúp hỗ trợ quá trình làm trống bàng quang một cách dễ dàng hơn. Các loại thuốc thuộc nhóm này như tamsulosin, alfuzosin, silodosin, doxazosin và terazosin.
Estrogen tại chỗ liều thấp: Dùng dưới dạng kem bôi âm đạo, vòng hay miếng dán có tác dụng làm săn chắc và trẻ hóa các mô ở niệu đạo và vùng âm đạo nhằm cải thiện chứng tiểu không kiểm soát ở nữ giới. Dạng thuốc viên không được khuyến cáo để điều trị, thậm chí có thể khiến tình trạng bệnh nặng hơn.
☛ Tham khảo thêm: Thuốc điều trị tiểu không tự chủ nào hiệu quả
Liệu pháp can thiệp
Một số liệu pháp can thiệp được dùng để điều trị chứng tiểu không kiểm soát như:
Tiêm Botulinum toxin: Tiêm độc tố botulinum A (Botox) vào cơ bàng quang có thể làm tê cơ bàng quang đồng thời giảm tình trạng bàng quang hoạt động quá mức.
Tiêm Bulking: Dùng collagen, zirconi, hạt carbon hoặc coapxite để tiêm vào các mô xung quanh niệu đạo mục đích làm chắc cơ niệu đạo, giảm rò rỉ nước tiểu. Việc này thường cần phải lặp lại sau mỗi 6 đến 18 tháng.
Kích thích thần kinh xương cùng: Sử dụng một thiết bị tương tư như máy tạo nhịp tim được cấy dưới da mông. Một dây từ thiết bị được kết nối với dây thần kinh xương cùng (dây thần kinh quan trọng giúp tự chủ bàng quang chạy từ cột sống thấp đến bàng quang). Thông qua dây, thiết bị phát ra các xung điện không gây đau đớn nhằm kích thích các ây thần kinh và giúp tự chủ bàng quang.
Phẫu thuật
Khi các phương pháp điều trị khác không mang lại hiệu quả, người bệnh cần cân nhắc lợi ích và nguy cơ trước khi quyết định phẫu thuật. Hiện nay có nhiều phương pháp phẫu thuật khác nhau dựa vào triệu chứng tiểu không kiểm soát. Một số thủ tục phổ biến bao gồm:
Tạo cơ vòng bàng quang nhân tạo: Sử dụng thiết biệt nhỏ cho nam giới bị suy yếu cơ vòng tiết niệu khi điều trị ung thư tuyến tiền liệt hay phì đại tuyến tiền liệt. Thiết bị này được cấy quanh cổ bàng quang nhằm giữ cho cơ vòng đóng chặt cho tới khi sẵn sàng đi tiểu. Khi muốn đi tiểu, người bệnh sẽ nhấn một van được cấy dưới da giúp vòng mở ra và cho phép nước tiểu từ bàng quang chảy ra.
Phẫu thuật slings, TVT hay TOT: Dùng một dải băng tổng hợp bọc quanh niệu đạo để tạo ra điểm tựa vững chắc thay cho các cơ vòng đã yếu giúp giữ niệu đạo đóng, đặc biệt khi hắt hơi, ho để nước tiểu không bị rò rỉ ra ngoài.
Treo cổ bàng quang: Nhằm treo cổ bàng quang vào xương mu để giảm rò rỉ nước tiểu. Phương pháp phẫu thuật này cần gây mê cột sống hoặc gây mê toàn thân, thực hiện khoảng 1 giờ và phục hồi mất khoảng 6 tuần.
Miếng thấm và ống thông: Ngoài ra, để đối phó tạm thời với chứng tiểu không kiểm soát người bệnh có thể sử dụng một số thiết bị hỗ trợ như miếng thấm nước tiểu hay ống thông tiểu…Bên cạnh đó, cần tránh uống nhiều nước, nên mang thêm quần áo khi ra ngoài để khắc phục khi có sự cố xảy ra.
Vương Niệu Đan – Giải pháp giúp hỗ trợ tiểu không kiểm soát an toàn hiệu quả
Với sự kết hợp độc đáo từ nhiều loại thảo dược quý bao gồm: Uvarox (chiết xuất từ Varuna, Cỏ đuôi ngựa, Ô dược), VispoTM (chiết xuất Cọ lùn), cùng với các chiết xuất từ Hạt bí đỏ và Cao Nữ lang. Sử dụng sản phẩm Vương Niệu Đan giúp:
- Giảm co thắt, giảm kích thích bàng quang: Cung cấp Nitric oxyd cần thiết cho quá trình giãn của bàng quang để tăng sức chứa, giúp bàng quang chứa lượng nước tiểu đủ lớn mới tạo phản xạ co bóp kích thích đi tiểu.
- Cải thiện sức khỏe cơ sàn chậu: Giúp tăng lưu lượng máu đến nuôi dưỡng cơ sàn chậu, tăng trương lực cơ sàn chậu, cải thiện rối loạn tiểu tiện hiệu quả.
- Cải thiện giấc ngủ: Khi mất ngủ lượng hormone chống bài niệu ADH do thùy trước tuyến yên tiết ra ít hơn, dẫn tới lượng nước tiểu hình thành về đêm nhiều hơn. Nên việc cải thiện giấc ngủ ở nhóm bệnh nhân tiểu đêm cũng rất quan trọng.
Với những cơ chế và công dụng như trên, sản phẩm Vương Niệu Đan được khuyên dùng cho những trường hợp sau:
- Người đang gặp vấn đề liên quan đến chức năng bàng quang kém như bàng quang tăng hoạt OAB (bàng quang kích thích).
- Người đang có các triệu chứng của những bệnh lý tiểu đêm, tiểu nhiều lần, tiểu gấp, tiểu són, tiểu không kiểm soát, tiểu không tự chủ mà nguyên nhân chính là do chức năng của bàng quang hoạt động kém.
Chú ý:
- Sản phẩm hỗ trợ điều trị dành cho cả nam và nữ
- Những người bị tiểu đường, bệnh huyết áp hoặc có các bệnh lý về tim mạch cũng có thể dùng được.
