Chẩn đoán tiểu không kiểm soát và biện pháp khắc phục
Tiểu không kiểm soát là tình trạng phổ biến mà bất cứ ai cũng có thể gặp phải, đặc biệt là phụ nữ trên 50 tuổi. Hiện tượng này không chỉ gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày mà còn dẫn tới các nguy cơ tiềm ẩn sức khỏe. Tìm ra nguyên nhân có ý nghĩa rất quan trọng trong điều trị triệu chứng này. Cùng tìm hiểu các kỹ thuật chẩn đoán tiểu không kiểm soát và biện pháp khắc phục hiệu quả.
Mục lục
Chứng tiểu không kiểm soát và dấu hiệu
Tiểu không kiểm soát là tình trạng mất kiểm soát chức năng bàng quang với mức độ từ nhẹ (rò rỉ một lượng nước tiểu khi ho hoặc cười) cho đến nặng là tiểu không tự chủ khi gắng sức. Dù tình trạng này gặp phổ biến ở người cao tuổi hơn nhưng đây không phải là hậu quả tất yếu của quá trình lão hóa. Hầu hết các trường hợp thay đổi lối sống đơn giản và điều trị y tế giúp giảm bớt hoặc chấm dứt chứng tiểu không kiểm soát.
Tùy từng loại tiểu không kiểm soát mà có triệu chứng tương ứng, cụ thể:
Tiểu không kiểm soát liên quan tới tâm lý: Nước tiểu rò rỉ khi tăng áp lực đột ngột ở bụng dưới, xảy ra sau khi cười, ho, mang vác vật nặng hoặc tập thể dục gắng sức. Phụ nữ thường gặp phải tình trạng này do cơ vùng chậu yếu.
Tiểu không kiểm soát khẩn cấp: Ở điều kiện sinh lý bình thường, cơ thể phát ra tín hiệu khoảng vài giây đến vài phút trước khi đi tiểu. Tuy nhiên, loại tiểu không kiểm soát này xuất hiện khi người bệnh muốn đi tiểu đột ngột, trước khi vào nhà vệ sinh và không có tín hiệu báo động. Người lớn tiểu thường gặp loại này, có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc hội chứng bàng quang tăng hoạt.
Tiểu không kiểm soát lưu lượng: Hiện tượng rò rỉ nước tiểu ít không kiểm soát được hay còn gọi là đái rỉ, tiểu tràn đầy. Nguyên nhân do bàng quang đầy nước tiểu gây cảm giác tiểu không hết nước trong bàng quang và rất muốn đi tiếp nhưng không đi được. Nam giới thường gặp phải dạng này, liên quan tới tắc nghẽn thoát của nước tiểu như phì đại tuyến tiền liệt, đái tháo đường hay một số loại thuốc gây ra.
Rò rỉ nước tiểu không kiểm soát được khiến người bệnh vô cùng tự ti, mệt mỏi.
Tiểu không kiểm soát chức năng: Tình trạng này xảy khi người bệnh vẫn đi tiểu bình thường nhưng không đi tiểu vào đúng thời điểm. người bệnh có thể vì viêm khớp hoặc các bệnh lý khác gây giới hạn vận động nên thường khó di chuyển vào nhà vệ sinh.
Tiểu không kiểm soát hỗn hợp: Loại này bao gồm các loại tiểu không kiểm soát đã nêu trên.
Nhìn chung, dù mắc phải loại biểu hiện nào người bệnh thường gặp các phiền toái như:
- Tiểu gấp.
- Tiểu nhiều lần.
- Tiểu đêm.
- Tiểu gắt.
- Tiểu dầm.
Nguyên nhân gây tiểu không kiểm soát thường gặp
Tiểu không kiểm soát không phải là bệnh lý mà là triệu chứng, thường là hệ quả do những thói quen hàng ngày, bệnh lý nền hoặc các vấn đề về thể chất gây ra. Sau đây là một số nguyên nhân gây tiểu không kiểm soát:
Tiểu không kiểm soát tạm thời
Một số thực phẩm, đồ uống có tác dụng như thuốc lợi tiểu, chúng gây kích thích bàng quang và làm tăng lượng nước tiểu như:
- Rượu bia.
- Caffein.
- Soda và đồ uống có ga.
- Socola.
- Chất tạo ngọt nhân tạo.
- Ớt, tiêu.
- Thực phẩm nhiều gia vị, đường hoặc axit, đặc biệt là các loại trái cây họ cam quýt.
- Dùng vitamin C liều lớn
- Một số bệnh lý gây tiểu không kiểm soát như nhiễm trùng đường tiết niệu, táo bón
Tiểu không kiểm soát thường xuyên
Tiểu không kiểm soát cũng có thể kéo dài dai dẳng do tình trạng sức khỏe hoặc các bệnh lý gây nên. Cụ thể:
- Mang thai và sinh con
- Tuổi tác cao.
- Mãn kinh.
- Cắt bỏ tử cung
- Phì đại tuyến tiền liệt.
- Ung thư tuyến tiền liệt.
- Tắc nghẽn đường tiết niệu.
- Rối loạn thần kinh.
Tuổi tác cao là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc tiểu không kiểm soát.
Yếu tố làm tăng nguy cơ gây tiểu không kiểm soát như:
- Giới tính: Tiểu không kiểm soát do áp lực ở nữ phổ biến hơn do mang thai, sinh nở và mãn kinh. Ở nam giới nguy co thường gặp ở những người gặp vấn đề về tuyến tiền liệt.
- Thừa cân.
- Hút thuốc.
- Bệnh sử gia đình.
Chẩn đoán bệnh tiểu không kiểm soát thế nào?
Để điều trị hiệu quả, người bệnh cần được chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh. Do đó, khi có dấu hiệu tiểu không kiểm soát người bệnh cần được thăm khám và tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa. Thông qua thăm hỏi và khám bác sĩ có thể xác định loại tiểu không kiểm soát.
Chuẩn đoán bao gồm xem xét bệnh sử, chụp X-quang, xét nghiệm máu, nước tiểu, các xét nghiệm khác để kiểm tra hoạt động của bác quang. Một số xét nghiệm chuyên biệt về niệu động học như đo áp lực trong bàng quang, lưu lượng nước tiểu và lượng nước tiểu còn lại sau khi đi tiểu…Quy trình chẩn đoán tiểu không kiểm soát bao gồm:
Bước đầu tiên, người bệnh cần cung cấp các dấu hiệu mình gặp phải. Sau đó, bác sĩ kiểm tra các triệu chứng thực thể. Bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thực hiện một số thao tác đơn giản như ho nhằm đánh giá tình trạng tiểu không kiểm soát.
Lập nhật ký đi tiểu trong vài ngày nhằm ghi lại lượng nước đã uống, thời điểm đi tiểu, lượng nước tiểu thải ra. Cần tính cả số lần có nhu cầu đi tiểu bình thường và những lần tiểu không kiểm soát để bác sĩ theo dõi.
Phân tích nước tiểu: Lấy mẫu nước tiểu gửi tới phòng thí nghiệm nhằm kiểm tra xem có dấu hiệu nhiễm trùng, dấu vết của máu hay bất thường nào khác không.
Phân tích nước tiểu là một trong những phương pháp chẩn đoán tiểu không kiểm soát.
Xét nghiệm máu: Kiểm tra các chất trong máu và các chất liên quan tới tiểu không kiểm soát.
Siêu âm vùng chậu: Kỹ thuật này cũng có thể được áp dụng để xem các phần khác của bộ phận sinh dục tiết niệu hoặc kiểm tra bất thường.
Thử nghiệm gắng sức: Bác sĩ đề nghị bạn ho mạnh để xem xét nước tiểu.
Đo lượng nước tiểu tồn dư: Bệnh nhân được yêu cầu đi tiểu, sau đó bác sĩ kiểm tra lượng nước tiểu còn lại trong bàng quang bằng cách sử dụng ống thông hoặc siêu âm. Lượng nước tiểu còn sót lại trong bàng quang nghĩa là có cản trở trong đường tiểu hay gặp vấn đề về thần kinh của bàng quang.
X-quang bàng quang: Một ống thông được đưa vào bàng quang và niệu đạo. Thông qua ống thông, bác sĩ tiêm chất lỏng có chứa một chất nhuộm đặc biệt. Khi đi tiểu, hình ảnh được hiển thị trên một loại X-quang.
Soi bàng quang: Cách này bác sĩ có thể kiểm tra, loại bỏ các bất thường có trong đường tiểu.
Xét nghiệm niệu động học: Bác sĩ dùng ống thông tiểu cho vào niệu đao, tới bàng quang và bơm nước vào đó. Cùng lúc đó, lấy một máy đo áp lực đo và ghi nhận áp lực bên trong bàng quang. Xét nghiệm này giúp đo sức cơ bàng bang và cơ thắt niệu đạo.
Dựa vào thăm khám, xét nghiệm bác sĩ phân loại tiểu không kiểm soát và có biện pháp điều trị đúng cách cho người bệnh.
Xem chi tiết: Khám tiểu không kiểm soát ở đâu tốt?
Những cách điều trị tiểu không kiểm soát
Điều trị tiểu không kiểm soát phụ thuộc vào nguyên nhân, dạng bệnh và mức độ nghiêm trọng. Bác sĩ ưu tiên thực hiện các phương pháp điều trị ít xâm lấn trước và chuyển sang các lựa chọn khác khi người bệnh không đáp ứng với các kỹ thuật.
Kiểm soát hành vi
- Tập luyện chức năng bàng quang: Người bệnh cần cố gắng nhịn tiểu trong khoảng 10 phút mỗi khi có cảm giác buồn tiểu. Mục đích nhằm kéo dài thời gian giữa các lần đi tiểu cho tới khi cần tiểu sau 2,5 – 3,5 giờ.
- Tiểu hai lần để làm trống bàng quang hoàn toàn. Điều này giúp tránh tiểu không kiểm soát do giãn bàng quang, thực hiện bằng cách đi tiểu bình thường rồi chờ thêm vài phút tiểu lần hai.
- Quản lý thời điểm đi tiểu bằng cách chủ động tiểu mỗi 2 – 4 giờ thay vì chờ tới khi bàng quang phát tín hiệu muốn đi tiểu.
- Kiểm soát chế độ ăn uống hàng ngày bằng cách cắt giảm hoặc tránh các loại đồ uống có cồn, caffein hoặc các thực phẩm có chứa axit. Hạn chế đồ ăn dạng lỏng, giảm cân khi thừa cân và tăng cường các hoạt động thể chất mỗi ngày.
Hãy kiểm soát lượng chất lỏng hàng ngày đưa vào cơ thể.
Luyện tập cơ sàn chậu
Người bệnh có thể thực hiện các bài tập giúp tăng cường cơ sàn chậu nhằm kiểm soát tiểu tiện hiệu quả. Các liệu pháp như:
- Tập kegel.
- Kích thích điện.
- Dùng thiết bị hỗ trợ (vòng nâng) được đưa vào âm đạo để hỗ trợ vùng chậu và điều trị chứng tiểu không kiểm soát.
Dùng thuốc điều trị tiểu không kiểm soát
Một số loại thuốc được sử dụng để chữa chứng tiểu không kiểm soát như:
Thuốc kháng cholinergic: Làm dịu tình trạng bàng quang hoạt động quá mức cũng như chứng tiểu không kiểm soát. Một số loại thuốc như oxybutynin, tolterodine, darifenacin, fesoterodine, solifenacin và trospium.
Mirabegron: Có tác dụng làm giãn cơ bàng quang làm tăng lưu lượng giữ nước tiểu giữ được trong bàng quang, tăng lượng nước tiểu thải ra trong mỗi lần đi tiểu giúp bàng quang trống hoàn toàn.
Thuốc chẹn alpha: Có tác dụng làm giãn cơ cổ bàng quang và các sợi cơ ở tuyến tiền liệt của nam giới, hỗ trợ làm trống bàng quang một cách dễ dàng. Một số loại thuốc như tamsulosin, alfuzosin, silodosin, doxazosin và terazosin.
Estrogen tại chỗ liều thấp dưới dạng kem bôi âm đạo, vòng hoặc miếng dán có tác dụng làm săn chắc, trẻ hóa các mô ở niệu đạo và vùng âm đạo nhằm cải thiện các triệu chứng tiểu không kiểm soát ở nữ giới.
>>> Bạn có thể tham khảo thêm: Những loại thuốc trị tiểu không tự chủ hiệu quả
Phẫu thuật
Khi các biện pháp điều trị trên không mang lại hiệu quả, người bệnh có thể cân nhắc giữa lợi và nguy cơ trước khi phẫu thuật. Hiện nay có nhiều phương pháp phẫu thuật tùy vào các triệu chứng tiểu không kiểm soát khác nhau.
Vương Niệu Đan – Giải pháp giúp hỗ trợ tiểu không kiểm soát an toàn hiệu quả
Với sự kết hợp độc đáo từ nhiều loại thảo dược quý bao gồm: Uvarox (chiết xuất từ Varuna, Cỏ đuôi ngựa, Ô dược), VispoTM (chiết xuất Cọ lùn), cùng với các chiết xuất từ Hạt bí đỏ và Cao Nữ lang. Sử dụng sản phẩm Vương Niệu Đan giúp:
- Giảm co thắt, giảm kích thích bàng quang: Cung cấp Nitric oxyd cần thiết cho quá trình giãn của bàng quang để tăng sức chứa, giúp bàng quang chứa lượng nước tiểu đủ lớn mới tạo phản xạ co bóp kích thích đi tiểu.
- Cải thiện sức khỏe cơ sàn chậu: Giúp tăng lưu lượng máu đến nuôi dưỡng cơ sàn chậu, tăng trương lực cơ sàn chậu, cải thiện rối loạn tiểu tiện hiệu quả.
- Cải thiện giấc ngủ: Khi mất ngủ lượng hormone chống bài niệu ADH do thùy trước tuyến yên tiết ra ít hơn, dẫn tới lượng nước tiểu hình thành về đêm nhiều hơn. Nên việc cải thiện giấc ngủ ở nhóm bệnh nhân tiểu đêm cũng rất quan trọng.
Với những cơ chế và công dụng như trên, sản phẩm Vương Niệu Đan được khuyên dùng cho những trường hợp sau:
- Người đang gặp vấn đề liên quan đến chức năng bàng quang kém như bàng quang tăng hoạt OAB (bàng quang kích thích).
- Người đang có các triệu chứng của những bệnh lý tiểu đêm, tiểu nhiều lần, tiểu gấp, tiểu són, tiểu không kiểm soát, tiểu không tự chủ mà nguyên nhân chính là do chức năng của bàng quang hoạt động kém.
Chú ý:
- Sản phẩm hỗ trợ điều trị dành cho cả nam và nữ
- Những người bị tiểu đường, bệnh huyết áp hoặc có các bệnh lý về tim mạch cũng có thể dùng được.
