Vì đâu mà người già lại hay bị són tiểu?
Theo báo cáo chính phủ Mỹ công bố – có tới hơn 50% người cao tuổi ở Mỹ đang phải vật lộn với chứng són tiểu hàng ngày. Tại Việt Nam, hiện tượng này cũng không ngoại lệ, số lượng người già mắc són tiểu ngày càng gia tăng. Tình trạng này gây ra gánh nặng cho chính họ cùng người thân chăm sóc. Nếu bạn đang mắc chứng són tiểu hoặc đang chăm sóc người thân gặp tình trạng này thì bài viết dưới đây chính là dành cho bạn.
Mục lục
1. Chứng són tiểu là gì?
Són tiểu (tiểu không kiểm soát) là tình trạng mất khả năng làm chủ việc tiểu tiện ở nhiều mức độ khác nhau. Áp lực do cười, hắt hơi hoặc tập thể dục có thể khiến bạn bị tiểu són. Đôi khi triệu chứng còn nghiêm trọng hơn, bệnh nhân có thể rò rỉ nước tiểu bất cứ lúc nào với lượng nước tiểu từ ít đến vừa.
Mặc dù chứng tiểu không kiểm soát có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng nó thường phổ biến hơn ở người cao tuổi. Theo tổ chức Chăm sóc Tiết niệu Hoa Kỳ, cứ 2 người trên 65 tuổi thì có một người phải sống chung với chứng tiểu són. Điều này gây ra bởi sự lão hóa do tuổi tác, lựa chọn lối sống hoặc một loạt các bệnh lý tiềm ẩn khác.
Bạn có thể tham khảo: Đi tiểu són nhiều lần là gì?
2. Nguyên nhân gây són tiểu ở người cao tuổi
Có nhiều lý do khác nhau đằng sau chứng tiểu không kiểm soát ở người lớn tuổi. Các bác sĩ cho rằng có thể chia thành 2 nhóm nguyên nhân chính, đó là nguyên nhân sinh lý và nguyên nhân bệnh lý. Cụ thể:
Nguyên nhân bệnh lý
☛Bàng quang tăng hoạt (OAB)
Hội chứng bàng quang tăng hoạt đặc biệt phổ biến ở nhóm đối tượng người cao tuổi do đặc trưng tuổi già có nhiều rối loạn thần kinh và chức năng não bộ suy giảm. Điều này dẫn đến tình trạng mất khả năng kiểm soát bàng quang, cơ chóp bàng quang thường xuyên trong tình trạng co bóp đột ngột quá mức.
Do đó, hội chứng này có những biểu hiện điển hình như: tiểu gấp, tiểu nhiều, tiểu đêm và tiểu không tự chủ. Trong đó, tình trạng tiểu không tự chủ xảy ra ở tới 50% bệnh nhân mắc OAB.
Tham khảo thêm: Bàng quang tăng hoạt có nguy hiểm không
☛Phì đại tuyến tiền liệt
Phì đại tuyến tiền liệt là bệnh lý đặc trưng ở nam giới sau khi bước vào độ tuổi trung niên. Tình trạng tuyến tiền liệt tăng sinh lành tính và chèn ép lên bàng quang, niệu đạo có thể gây ra các triệu chứng tiết niệu khó chịu, chẳng hạn như ngăn dòng chảy của nước tiểu ra ngoài. Dẫn đến hiện tượng tiểu rắt, tiểu nhiều, tiểu không tự chủ kéo dài.
Phì đại tuyến tiền liệt có thể phát triển từ từ trong một thời gian dài khiến người bệnh thích nghi dần mà không phát hiện ra sự bất thường. Tuy nhiên, các triệu chứng rối loạn tiểu tiện có xu hướng nặng dần theo thời gian. Do đó, nếu nam giới gặp tình trạng tiểu són kéo dài thì không loại trừ nguy cơ bạn có thể bị phì đại tuyến tiền liệt.
☛Nhiễm trùng tiết niệu
Nhiễm trùng tiết niệu là bệnh mà hầu hết ai cũng từng gặp phải một lần trong đời. Ở đối tượng người cao tuổi, do hạn chế về vận động nên khó đảm bảo được vệ sinh cá nhân hàng ngày, dẫn đến, họ càng có nguy cơ cao hơn đối với nhiễm trùng tiết niệu.
Nhiễm trùng tiết niệu thường gây mất kiểm soát tiểu tiện và rò rỉ nước tiểu trong thời gian ngắn. Ngoài ra, các triệu chứng thường gặp khác của bệnh này ở người cao tuổi bao gồm:
- Nhu cầu đi tiểu cao hơn bình thường, thường xuyên mắc tiểu đột ngột.
- Nước tiểu có màu, mùi khác lạ hoặc có thể lẫn máu.
- Sốt hoặc cảm thấy lạnh và rùng mình.
- Đau và cảm thấy nóng rát khi đi tiểu.
☛Táo bón
Chế độ ăn uống kém, thiếu chất xơ cùng với sự hạn chế trong vận động và sử dụng một số loại thuốc để điều trị các bệnh lý khác là những yếu tố khiến cho người già rất dễ gặp tình trạng táo bón.
Khi bị táo bón, trực tràng tích tụ đầy phân sẽ đè nén lên bàng quang, các dây thần kinh chi phối cả hai cơ quan này cũng đồng thời tăng cường hoạt động để mau tống phân ra ngoài. Dẫn đến, bàng quang vô tình bị kích thích quá mức. Vì thế nên bệnh nhân sẽ có nhu cầu đi tiểu cao hơn bình thường và có thể kèm theo bị rò rỉ nước tiểu tạm thời.
☛Đái tháo đường
Người già có nguy cơ cao phải đối mặt với bệnh lý đái tháo đường – một bệnh có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng đường tiết niệu. Do lượng đường trong máu thường xuyên vượt ngưỡng cho phép nên cơ thể họ kích hoạt cơ chế loại bỏ lượng đường dư thừa qua nước tiểu. Điều này gây ra tình trạng tiểu nhiều, tiểu không kiểm soát ở bệnh nhân đái tháo đường.
Ngoài ra, đái tháo đường lâu ngày có thể gây ra những biến chứng lên thần kinh, khiến thần kinh mất khả năng kiểm soát bàng quang. Nói cách khác là người bệnh đã đánh mất khả năng làm chủ việc tiểu tiện, do đó, họ thường xuyên bị rò rỉ nước tiểu.
Nguyên nhân sinh lý
Bên cạnh những nguyên nhân bệnh lý, người cao tuổi còn có những thay đổi về mặt sinh lý tiềm ẩn cũng là những nguyên nhân có thể gây ra tình trạng tiểu són:
☛Sự lão hóa
Một số thay đổi liên quan đến quá trình lão hóa có thể làm tăng nguy cơ chứng són tiểu. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng, ở bàng quang và niệu đạo bị lão hóa, khả năng co bóp của cơ trơn bàng quang và trương lực đóng cơ thắt vòng niệu đạo suy yếu. Dẫn đến, người già khó làm rỗng bàng quang và đóng kín niệu đạo sau mỗi lần đi tiểu. Chính điều này đã dẫn đến tình trạng tiểu nhiều, tiểu rắt, tiểu không tự chủ ở họ.
Bên cạnh đó, cơ sàn chậu suy yếu dần theo tuổi tác cũng là nguyên nhân gây ra tiểu són ở người già. Cơ sàn chậu là nhóm cơ nâng đỡ bàng quang và kiểm soát đường ra của nước tiểu. Do đó, việc nhóm cơ này suy yếu khiến bàng quang bị sa và thường xuyên bị kích thích, cơ thắt vòng niệu đạo cũng không thể đóng kín theo ý muốn, dẫn đến tình trạng họ thường xuyên mót tiểu đột ngột và rò rỉ nước tiểu.
☛Suy giảm nội tiết tố nữ
Ở phụ nữ lớn tuổi, hàm lượng estrogen – hormone giữ niệu đạo khỏe mạnh – bị suy giảm, hệ thống mạch máu dưới niêm mạc niệu đạo cũng hạn chế hơn. Dẫn đến, niệu đạo dần teo nhẽo, chiều dài ống niệu đạo trở nên ngắn hơn trước, đồng thời, trương lực cơ vòng niệu đạo cũng suy yếu. Kết quả là, khả năng đóng kín niệu đạo bị ảnh hưởng và phụ nữ lớn tuổi có nguy cơ cao bị rò rỉ nước tiểu.
☛Sử dụng thuốc điều trị bệnh lý khác
Người cao tuổi hay gặp tình trạng đa bệnh lý, điều này khiến họ phải dùng đồng thời nhiều thuốc để điều trị tại cùng thời điểm. Trong đó, có những thuốc có thể gây tác dụng phụ đối với việc tiểu tiện, điển hình là các thuốc lợi tiểu trong điều trị tăng huyết áp, suy tim. Những thuốc này kích thích lợi niệu quá mức, khiến người bệnh thường xuyên mót tiểu đột ngột, tiểu nhiều và có thể kèm theo tiểu són.
Tìm hiểu thêm: Vì sao đi tiểu nhiều khi trời lạnh
3. Són tiểu ở người già có nguy hiểm không?
Chứng són tiểu ở người cao tuổi nếu không được khắc phục kịp thời thì có nguy cơ để lại rất nhiều hệ lụy cho cả bệnh nhân và người chăm sóc:
☛Gây nhiễm trùng phụ khoa và tiết niệu: cơ quan sinh dục thường xuyên ẩm ướt là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn, nấm sinh sôi và phát triển, gây ra nhiễm trùng tại bộ phận sinh dục. Hơn nữa, mầm bệnh này có thể lan ngược lên để gây nhiễm trùng tại các cơ quan hệ tiết niệu. Khi đó thì tình trạng tiểu són càng trở nặng và khó khắc phục hơn.
☛Tăng nguy cơ té và chấn thương ở người cao tuổi: mỗi khi mắc tiểu đột ngột, để tránh bị són ra quần, người già thường vội vàng đi tiểu. Do xương khớp không còn được khỏe mạnh, tai mắt cũng kém linh hoạt hơn nên sự hấp tấp này khiến họ dễ bị té ngã và để lại những chấn thương đôi khi có thể nguy hiểm đến tính mạng.
☛Gây viêm da, loét tỳ đè: với những bệnh nhân cao tuổi khả năng vận động hạn chế, không tự vệ sinh cá nhân được và nhất là khi họ có bệnh lý nền là đái tháo đường thì việc thường xuyên bị rò rỉ nước tiểu sẽ làm tăng nguy cơ viêm da, loét tỳ đè cho họ.
☛Gây ra ám ảnh tâm lý cho bệnh nhân: người cao tuổi là đối tượng có tâm lý rất nhạy cảm, họ dễ bị tủi thân và thường xuyên cảm thấy cô đơn. Nếu lại mắc thêm chứng tiểu són, rất có thể tình trạng này sẽ tạo ra rào cản giao tiếp rất lớn đối với họ, khiến họ dễ tự ti và càng khép mình hơn.
☛Tạo gánh nặng cho người chăm sóc: sự hiện diện của tiểu són cũng làm tăng gánh nặng chăm sóc. Những người chăm sóc bệnh nhân tiểu không kiểm soát thường chịu nhiều căng thẳng do phải cẩn thận hết mức để bệnh nhân không gặp phải những biến chứng nghiêm trọng về sức khỏe.
4. Khắc phục chứng són tiểu ở người già bằng cách nào?
Bác sĩ sẽ cân nhắc phương pháp điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân gây tiểu són, mức độ nghiêm trọng của triệu chứng và điều gì phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe hiện tại của bạn. Theo nguyên tắc chung, các phương pháp điều trị đơn giản và an toàn nhất sẽ được đề nghị trước.
Quản lý hành vi
Phương pháp quản lý hành vi bao gồm đào tạo bàng quang và các bài tập để tăng cường sức khỏe cơ sàn chậu:
☛Đào tạo bàng quang
Bạn có thể luyện tập cho bàng quang bằng cách kéo dài dần thời gian giữa các lần đi tiểu, sao cho đạt tiêu chuẩn 3-4h/lần. Ngoài ra, bạn cũng có thể thực hành đi tiểu hai lần, nghĩa là mỗi khi bạn đi tiểu, hãy đợi một vài phút, rồi lại tiểu lần thứ hai. Điều này sẽ cho phép bàng quang tăng khả năng làm rỗng hoàn toàn.
☛Bài tập cho cơ sàn chậu (Kegel)
Bài tập này có thể giúp làm chậm quá trình lão hóa của các cơ sàn chậu để giảm tình trạng rò rỉ nước tiểu, đặc biệt là khi ho và hắt hơi. Động tác vô cùng đơn giản, bạn chỉ cần tập co thắt lặp đi lặp lại các cơ sàn chậu (nhóm cơ dùng để ngăn nước tiểu giữa dòng).
Các bài tập này thường là liệu pháp điều trị đầu tay cho những bệnh nhân cao tuổi vẫn còn khả năng vận động vì chúng đã được chứng minh là vô cùng hiệu quả trong cải thiện tình trạng tiểu són. 8/10 phụ nữ tập kegel đều đồng ý rằng những bài tập này đã giúp họ giành lại quyền kiểm soát việc tiểu tiện.
Tham khảo hướng dẫn tập Kegel tại đây.
Điều trị bằng thuốc
Bên cạnh các thuốc điều trị bệnh lý mắc kèm, ví dụ như thuốc hạ glucose máu điều trị đái tháo đường, thuốc kháng sinh trị nhiễm khuẩn tiết niệu,…bệnh nhân có thể sẽ được kê những thuốc làm giảm nhẹ tình trạng tiểu són, nếu mức độ rò rỉ của họ nghiêm trọng.
Một số thuốc phổ biến trong làm giảm triệu chứng tiểu không tự chủ bao gồm:
☛Thuốc kháng thụ thể hệ muscarinic: chẳng hạn Oxybutynin (Ditropan), Tolterodine (Detrol), nhóm thuốc này hiệu quả nhất và được kê đơn phổ biến trong điều trị chứng tiểu không tự chủ. Tác dụng phụ thường gặp của chúng là khô miệng. Ngoài ra, các tác dụng phụ ít gặp hơn bao gồm mờ mắt, táo bón, tim đập nhanh và rối loạn tâm thần.
☛Thuốc chống trầm cảm 3 vòng: Duloxetine cũng có thể cải thiện tình trạng tiểu không kiểm soát nhưng kém hiệu quả hơn so với các thuốc kháng muscarinic. Tuy nhiên, phải thận trọng khi dùng cho người lớn tuổi vì tác dụng phụ thường gặp gây táo bón sẽ gián tiếp làm trầm trọng thêm chứng tiểu són.
☛Estrogen tại chỗ: ví dụ dạng chế phẩm kem bôi âm đạo, có thể giúp tăng cường các cơ và mô ở niệu đạo và âm đạo, đặc biệt là khi kết hợp với những bài tập cơ sàn chậu. Niệu đạo khỏe hơn sẽ giúp kiểm soát dòng chảy nước tiểu tốt hơn.
Can thiệp không xâm lấn
- Kích thích thần kinh: sử dụng xung điện nhẹ để kích thích các dây thần kinh trong bàng quang. Các xung điện giúp tăng lưu lượng máu đến bàng quang và tăng cường sức mạnh các cơ kiểm soát bàng quang.
- Botox: tiêm botox vào bàng quang giúp thư giãn bàng quang và tăng lượng nước tiểu mà bàng quang của bạn có thể chứa. Tần suất tiêm khoảng 3 tháng một lần.
Phẫu thuật
Khi các biện pháp hành vi, thuốc hoặc các can thiệp không xâm lấn không hiệu quả trong việc kiểm soát tình trạng rò rỉ, bác sĩ có thể đề nghị bạn thực hiện phẫu thuật
- Đặt tấm lưới nâng đỡ niệu đạo: tạo tấm lưới nhân tạo từ vật liệu tổng hợp hoặc từ mô người, động vật. Sau đó, dùng chiếc lưới này để nâng đỡ cho cổ bàng quang và niệu đạo. Phẫu thuật này được chỉ định cho chứng tiểu són khi gắng sức (ví dụ ho, hắt hơi) ở phụ nữ.
- Phẫu thuật treo cổ bàng quang: treo niệu đạo và cổ bàng quang vào xương mu, nhằm giúp tăng cường sức chống đỡ của niệu đạo.
Sử dụng thực phẩm bảo vệ sức khỏe Vương Niệu Đan
Hiện nay, người cao tuổi có xu hướng đặt niềm tin vào những sản phẩm từ thảo dược, vì họ tin rằng chúng hiệu quả và an toàn với sức khỏe. Do đó, công ty Thái Minh đã cho ra đời sản phẩm Vương Niệu Đan để giúp những bệnh nhân cao tuổi mắc tiểu són đẩy lùi tình trạng này một cách an toàn như họ mong muốn.
Các thành phần thảo dược quý: Uvarox (chiết xuất từ Varuna, Cỏ đuôi ngựa, Ô dược), VispoTM (chiết xuất Cọ lùn), chiết xuất Hạt bí đỏ, Cao Nữ lang được phối hợp hài hòa đã tạo nên Vương Niệu Đan với 3 tác động:
Nhờ đó, Vương Niệu Đan vô cùng an toàn và hiệu quả trong việc giúp cải thiện tình trạng tiểu són. Sản phẩm dùng được cho cả những bệnh nhân cao tuổi có các bệnh lý nền tiểu đường, cao huyết áp, tim mạch. Bạn hãy kiên trì sử dụng từ 2-3 tháng để đạt được hiệu quả tối ưu nhất.
Tìm nhà thuốc bán Vương Niệu Đan gần bạn nhất TẠI ĐÂY
HoặcBẤM VÀO ĐÂY để đặt giao Vương Niệu Đan tại nhà
5. Cần lưu ý gì khi chăm sóc cho người già bị són tiểu
Nếu bạn đang chăm sóc người thân mắc chứng tiểu không tự chủ, bạn có thể thực hiện các bước sau đây để giúp họ đối phó với tình trạng này.
Theo dõi chế độ ăn uống của bệnh nhân
Một số loại thực phẩm làm cho triệu chứng tiểu không tự chủ trở nên tồi tệ hơn, do đó hãy khuyên họ hạn chế tiêu thụ chúng hết mức. Ví dụ như cà phê, trà, một số loại nước ngọt, sôcôla, thức ăn cay và rượu bia.
Hãy đồng cảm với họ
Mất kiểm soát tiểu tiện được xếp vào những vấn đề sức khỏe gây căng thẳng nhất ở người cao tuổi. Vì vậy hãy chăm sóc họ với sự kiên nhẫn và khéo léo để giảm bớt lo lắng và sự cô lập cho bệnh nhân.
Chuẩn bị cho bệnh nhân quần áo dễ cởi, chất liệu thoáng mát
Quần có dây chun co giãn có thể kéo xuống nhanh chóng, giúp người thân của bạn đi vệ sinh nhanh hơn khi có nhu cầu. Điều này cũng thuận lợi cho bạn nếu bạn đang chăm sóc người bệnh tiểu són mất khả năng vận động hoặc sa sút trí tuệ.
Luôn chuẩn bị sẵn các trợ thủ đắc lực
Hãy chuẩn bị các vật dụng như quần sịp, miếng lót, khăn lau và thậm chí cả quần áo để thay trong trường hợp bệnh nhân cần đi ra ngoài để giúp họ tránh các tình huống bị động, xấu hổ do tiểu són gây ra.
